180 - Ξυλάλετρο

ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ που χρησίμευε για το όργωμα της γης. Αποτελείται από τα εξής μέρη:

α) έναν άξονα, που χρησίμευε ως βάση, γνωστό με την ονομασία σταβάρι, β) την αλετροπόδα ή αλετροπόδι, που στήριζε το αλέτρι στη γη και κατέληγε στο υνί, μια αιχμηρή σιδερένια απόληξη που άνοιγε αυλακιές για την υποδοχή του σπόρου γ) τη σπάθη, μια κάθετη δοκό που ρύθμιζε το βάθος του οργώματος, δ) τα φτερά, προέκταση του υνιού, που διευκόλυναν τη διάνοιξη των αυλακιών και ε) τη χειρολαβή ή αλετρονούρα, μέσω της οποίας ο γεωργός κατεύθυνε την κίνηση του αλετριού.

Στο μπροστινό άκρο της βάσης ήταν προσαρμοσμένος ένας ξύλινος ζυγός, από τον οποίο ξεκινούσαν τα ζυγόσχοινα που κατέληγαν στις λαιμαριές στο λαιμό των ζώων. Τα ξύλινα αλέτρια κατασκευάζονταν από τους ίδιους τους γεωργούς και ήταν σε χρήση ως τα μέσα της δεκαετίας του ’50, οπότε και αντικαταστάθηκαν από τα σιδερένια άροτρα. Για την κατασκευή τους χρησιμοποιούνταν ξύλα ανθεκτικά στο σαράκι (αγριελιά, συκιά, πουρνάρι, δάφνη), ενώ η χρήση τους επεκτεινόταν και σε ένα σύνολο μαγικό- θρησκευτικών πρακτικών, που αποσκοπούσαν στον εξοβελισμό του κακού.

Δωρητές: Γεώργιος Ανδρεάκος και Καίτη Καρλαύτη